Selections

Δάφνις και Χλόη

daphnis700x500

Μια χορευτική παράσταση της Σχεδίας Ομάδας Χορού βασισμένη στο μουσικό έργο Δάφνις και Χλόη του Μωρίς Ραβέλ.
Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 3-7 και 9-13 Ιουλίου 1998 στο χώρο του Ζαππείου.

Κατόπιν, το 2001 παρουσιάστηκε στην Αγία Πετρούπολη και στη Μόσχα, στο Βάκις Παρκ, στην Τιφλίδα της Γεωργίας.
Η παράσταση ταξήδεψε το 2002 στην Κούβα, όπου, σε συνεργασία με την Danza Contemporanea de Cuba, το Εθνικό Συγκρότημα Σύγχρονου Χορού, έδωσε παραστάσεις στην Αβάνα, στην Plaza de Armas, στο Σαντιάγο και τη Σάντα Κλάρα.

* Αφίσα της παράστασης: Nicolas Poussin, Ο θρίαμβος του Πανός (1635-6).

Μουσική: Maurice Ravel, Δάφνις και Χλόη, σε ηχογράφηση της Συμφωνικής Ορχήστρας του Λονδίνου υπό τη διεύθυνση του Pierre Monteux
Χορογραφία: Αναστασία Λύρα
Κοστούμια: Άρτεμις Αλκαλάη
Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ
Παραγωγή - Διοργάνωση: Σχεδία Ομάδα Χορού

Εκτέλεση Φωτισμού: Τάσος Μαυράκης, Κατασκευές, Τεχνική Υποστήριξη: Νίκος Λάντζος, Μοδίστρα: Ελένη Παππά, Φωτιστικός Εξοπλισμός: Art & Light, Μάσκα: Γκύ Ματίς

Η Σχεδία Ομάδα Χορού ευχαριστεί θερμά για την πολύτιμη βοήθειά τους τον Δημήτρη Δημόπουλο και το Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο, το Κολλέγιο Αθηνών καθώς και όλο το προσωπικό του Αθηναϊκού Δημοτικού Θεάτρου.

Χορευτές

Ζάππειο, 1998

Νατάσα Αβρά ♦ Ειρήνη Αλεξίου ♦ Νίνα Αλκαλάη ♦ Κατερίνα Αργυρού ♦ Χρυσούλα Βερυκάκη ♦ Σεν Γι Γιαγκ (Heung Si Yang) ♦ Τζώρτζια Γιατράκου ♦ Κάρλα Γκονσάλβες-Δαλακούρα ♦ Ερμίρα Γκόρου ♦ Λίλα Ζαφειροπούλου ♦Άλκηστις Θεοφίλου ♦ Γιάννης Καβαλιέρος ♦ Νίκος Καλογεράκης ♦ Κατερίνα Κασιούμη ♦ Αλίκη Κόντζιου – Γούσα ♦ Παναγιώτης Κοντονής ♦ Νίκος Λαγουσάκος ♦ Ελίνα Λογαρίδου ♦ Νίκος Λυμπεράτος ♦ Στάθης Λυμπερόπουλος ♦ Ερμής Μαλκότσης ♦ Νίκος Μαρκάκης ♦ Σπύρος Μπερτσάτος ♦ Γιάννα Μπινάρη ♦ Εύα Μπουρνιά ♦ Φώτης Νικολάου ♦ Τζόζεφιν Ντάιερ ♦ Γιάννης Ντανάκος ♦ Ελίνα Παπαδοπούλου ♦ Δημήτρης Παπακυριαζής ♦ Τόνια Πάστρα ♦ Χρήστος Πολυμενάκος ♦ Μαρία Πουλάδα ♦ Ματίνα Σαρρή ♦ Θανάσης Σολωμός ♦ Δημήτρης Σωτηρίου ♦ Μιχάλης Τοπκαράς ♦ Γιώργος Φριτζίλας ♦ Ιγνάτιος Χαβενετίδης

Τη Χλόη χόρεψαν η Αλίκη Γούσα και η Ελίνα Παπαδοπούλου, τον Δάφνι ο Σπύρος Μπερτσάτος και ο Νίκος Καλογεράκης, τον Δόρκωνα ο Ιγνάτιος Χαβενετίδης και ο Χρήστος Πολυμενάκος, την Λυκαίνιον η Μαρία Πουλάδα και η Λίλα Ζαφειροπούλου, την τελετάρχη στον διαγωνισμό χορού η Νατάσα Αβρά και τους έρωτες τα ζευγάρια Ειρήνη Αλεξίου - Άλκηστις Θεοφίλου και Ελίνα Λογαρίδου - Τόνια Πάστρα. Πάνας ήταν ο Δημήτρης Σωτηρίου.

Ρωσία και Γεωργία, 2001

Νατάσα Αβρά ♦ ΆΆννα Αμπατζίδου ♦ Μάριος Αναγνωστάκης ♦ Νίκος Δούλος ♦ Λίλα Ζαφειροπούλου ♦ Αντώνης Ιορδάνου ♦ Γιάννης Καβαλιέρος ♦ Στάθης Λυμπερόπουλος ♦ Πάρης Μαντόπουλος ♦ Λουκάς Μικαμπερίτζε ♦ Βιατσεσλάβ Μπαλτζής ♦ Εύα Μπουρνιά ♦ Εύα Παγουλάτου ♦ Ελίνα Παπαδοπούλου ♦ Κωνσταντίνος Πασσάς ♦ Μαρία Πουλάδα ♦ Τομ Πράις (Tom Price) ♦ Αναστασία Ράπτη ♦ Ελευθερία Ράπτη ♦ Χριστίνα Σουγιουλτζή ♦ Δημήτρης Σωτηρίου ♦ Γιωργής Τσαμπουράκης ♦ Γιάννα Τσβάνοβα-Χανιώτη ♦ Κώστας Τσιούκας ♦ Γιώργος Φριτζίλας ♦ Γιώργος Φωκιανός

Την Χλόη χόρεψαν εναλλάξ η Λίλα Ζαφειροπούλου και η Χριστίνα Σουγιουλτζή. Τον Δάφνι ο Γιάννης Καβαλιέρος. Τη Λυκαίνιον η Νατάσα Αβρά, τον Δόρκωνα ο Tom Price και ο Πάρης Μαντόπουλος. Πάνας, ο Δημήτρης Σωτηρίου.

Κούβα, 2002

Για μια ακόμη φορά δικαιώθηκε και θριάμβευσε η ιδιωτική πρωτοβουλία και η αληθινή αγάπη για το αντικείμενο - που είναι ο χορός και η μέθεξη του κοινού στην υψηλή αυτή καλλιτεχνική έκφραση. Τόλμημα μέγα πραγματοποίησε η Ομάδα Χορού Σχεδία της Αναστασίας Λύρα που ταξίδεψε στην Τιφλίδα της Γεωργίας και στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας για να παρουσιάσει το έργο Δάφνις και Χλόη, τονισμένο στη μουσική του Μωρίς Ραβέλ μπροστά σε ξένο κοινό, σε υπαίθριους χώρους, με θεατρικό φωτισμό -η περίπτωση των παραστάσεων στο Βάκις Παρκ -Πάρκο της Νίκης στην Τιφλίδα- ή με το φως της ημέρας στο Μιχαϊλόφσκι Παρκ, μπροστά στο Ρωσικό Μουσείο, το αλλοτινό Παλάτι του Πρίγκιπος Μιχαήλ... Περισσότερα.

Ελένη Μπίστικα, Καθημερινή, 26/8/2001.

Το πρόγραμμα της παράστασης

Το Δάφνις και Χλόη του Μωρίς Ραβέλ είναι ένα μουσικό έργο καθαρά προγραμματικό και το λιμπρέτο του περιλαμβάνει και περιγράφει 274 αφηγηματικά σημεία ή μέρη. Η εκδοχή της Σχεδίας ακολουθεί σε γενικές γραμμές το λιμπρέτο χωρίς να επιμένει στις λεπτομέρειες. Σε ορισμένες (λίγες) περιπτώσεις μάλιστα, η αφήγηση επί σκηνής δεν συμπίπτει απόλυτα με τη μουσική αφήγηση, με άλλα λόγια κάποιες στιγμές από επεισόδια που περιλαμβάνονται στο λιμπρέτο χορεύονται με μουσική που περιγράφει κάτι άλλο κατά την παρτιτούρα.

Για την παράσταση και τα μέρη της χορογραφίας

Η παράσταση αρχίζει με χορό και προσφορές γύρω από το άγαλμα του Πανός. Ο Δάφνις και η Χλόη είναι νεαροί βοσκοί με αριστοκρατική καταγωγή στην Λέσβο. Είναι ερωτευμένοι χωρίς να το έχουν απολύτως συνειδητοποιήσει και τους βλέπουμε να χορεύουν με τον Δόρκωνα που διεκδικεί προκλητικά τη Χλόη. Η ομάδα σταματά τον καυγά των δύο αγοριών για την κοπέλα και τους βάζει να διαγωνιστούν στον χορό. Κατά τη διάρκεια των δύο σόλο η ομάδα σχολιάζει πειρακτικά τους χορευτές μιμούμενη τις κινήσεις τους. Το βραβείο - ένα φιλί της Χλόης - απονέμεται τελικά στον Δάφνι τον οποίο αμέσως μετά ξεμοναχιάζει αλλά αποτυχαίνει να τον αποπλανήσει η όμορφη Λυκαίνιον. Την ίδια στιγμή, τη Χλόη την απάγει ένας πειρατής. Ο Δάφνις συντρίβεται από τη φοβερή είδηση και λιποθυμάει μπροστά στο άγαλμα του Πανός. Ο Θεός όμως ανταποκρίνεται. Δύο αγάλματα μικρών ερώτων ζωντανεύουν για να περιθάλψουν το αγόρι αλλά και να παίξουν με τα τόξα τους. Η ομάδα συμμετέχει σε μια μυστική τελετή της οποίας το νόημα δεν προσδιορίζεται αυστηρά. Ίσως να πρόκειται για δέηση για την σωτηρία της Χλόης. Ακολουθεί μια νέα μεγάλη επίθεση των πειρατών και νέες απαγωγές. Στο στρατόπεδο των πειρατών, η Χλόη θρηνεί ενώ ο Δάφνις αγωνιά στα πόδια του Θεού. Ο Πάνας τρομάζει τους πειρατές και η Χλόη δραπετεύει και τρέχει να βρει τον Δάφνι. Η επανένωση του ζευγαριού γιορτάζεται πανηγυρικά σε τρείς φάσεις από όλη την ομάδα. Κατ' αρχήν με εκστατική περιστροφική κίνηση, κατόπιν με μίμηση του ειδυλλίου του Πανός με την νύμφη Σύριγγα και τέλος με βακχικό όργιο.

Τα μέρη της χορογραφίας είναι:

Θρησκευτικός χορός
Δάφνις, Χλόη, Δόρκων και ομάδα
Διαγωνισμός χορού, σόλο Δόρκωνα, σόλο Δάφνι
Απονομή βραβείου στον Δάφνι, φιλί της Χλόης
Απόπειρα αποπλάνησης του Δάφνι από την Λυκαίνιον. Απαγωγή της Χλόης, απόγνωση και λιποθυμία του Δάφνι. Ζωντάνεμα των αγαλμάτων των ερώτων, περίθαλψη του Δάφνι.
Μυστική τελετή
Επίθεση πειρατών, στρατόπεδο πειρατών
Θρήνος της Χλόης, παρέμβαση του Πανός
Επανένωση του ζευγαριού, γιορτή
Μιμήσεις του ζεύγους Σύριγγας και Πανός
Βακχικός χορός, όργιο.

Για το έργο

Το μουσικό αριστούργημα Δάφνις και Χλόη του Μωρίς Ραβέλ είναι ένα έργο ιδιαίτερα σημαντικό στην ιστορία του χορού. Το λιμπρέτο του μπαλέτου, βασισμένο στο μυθιστόρημα του Λόγγου του 3ου μ.Χ. αιώνα, συνέθεσε στις αρχές του αιώνα μας ο νεαρός χορογράφος Φοκίν, επηρεασμένος και εμπνευσμένος ως προς το Ελληνικό θέμα από την Ισιδώρα Ντάνκαν την οποία μόλις είχε πρωτοδεί να χορεύει στην Αγία Πετρούπολη.

Με το Δάφνις και Χλόη ο Φοκίν φιλοδοξούσε να εισάγει μια ριζική μεταρρύθμιση στο Ρωσικό μπαλέτο. Η πρόταση δεν έγινε μεν δεκτή από την διεύθυνση των αυτοκρατορικών μπαλέτων, την υιοθέτησε όμως λίγα χρόνια αργότερα ο ιδρυτής των πρωτοποριακών Ρωσικών Μπαλέτων και μέγας ιμπρεσάριος Σεργκέϊ Ντιάγκιλεφ.

Το 1909 παρήγγειλε στον Μωρίς Ραβέλ να γράψει τη μουσική, η οποία ολοκληρώθηκε τρία χρόνια αργότερα. Το 1912 δόθηκε η πρεμιέρα του έργου με τον Νιζίνσκι στον ρόλο του Δάφνι. Η χορογραφία του Φοκίν δεν έχει μεν διασωθεί αλλά το μουσικό έργο παραμένει ένα από τα σημαντικότερα αριστουργήματα της μουσικής για χορό. Έχει χορογραφηθεί έκτοτε από δεκάδες χορογράφους με σημαντικότερο τον Φρέντερικ Άστον του οποίου η χορογραφία είναι στο ρεπερτόριο του Βασιλικού Μπαλέτου της Μ. Βρετανίας.

Μιλώντας για το Δάφνις και Χλόη ο Ραβέλ είπε «Σκοπός μου ήταν να συνθέσω γράφοντας το μια μεγάλη μουσική τοιχογραφία, παραμένοντας πιστός όχι τόσο στις 'αρχαϊκές' λεπτομέρειες όσο στο δικό μου όραμα για την Ελλάδα που είναι πολύ κοντά σ εκείνο που οραματίστηκαν και αποτύπωσαν οι Γάλλοι ζωγράφοι του τέλους του 18ου αιώνα».

Η χορογραφία βασίστηκε ακριβώς σ' αυτό το στοιχείο της διαχρονικότητας που χαρακτηρίζει την κλασσική ελληνική τέχνη και θεματολογία. Στο Δάφνις και Χλόη της Σχεδίας είναι παρούσα όχι μόνο η αντανάκλαση της Ελλάδας της κλασσικής αρχαιότητας αλλά και η Ελλάδα όλων των αιώνων της ιστορίας της Τέχνης από την Αναγέννηση μέχρι σήμερα. Το έργο του Ραβέλ είναι απόσταγμα -καθαρά Γαλλικό- της ιστορίας του κλασσικού στυλ. Για τη Σχεδία τα πράγματα είναι περίπλοκα και ενδιαφέροντα, όταν ένα ελληνικό χορευτικό σχήμα χορεύει δημιουργικά ένα ελληνικό θέμα με γαλλική μουσική, ολοκληρώνεται στην πράξη ένας μεγάλος κύκλος στην σχέση μας με την τέχνη της Δυτικής Ευρώπης αλλά και με όλη την επιστρωμάτωση των ευρωπαϊκών στυλ που αναφέρονται στην κλασσική αρχαιότητα.

Στη σημερινή πολιτική και οικονομική συγκυρία όσον αφορά τη σχέση μας με την Ευρώπη, το Δάφνις και Χλόη της Σχεδίας Ομάδας Χορού φιλοδοξεί να ρίξει νέο φως στην πολιτιστική πλευρά της σχέσης αυτής. Θερμά ευγνώμονες προς τον Μωρίς Ραβέλ για την γενναιόδωρη μεγαλοπρέπεια της εξαίσιας μουσικής του, σαράντα νέοι Έλληνες χορευτές (στην ομάδα συμμετέχουν και τρείς αλλοδαποί) αυτο-Σχεδιάζουν σε μια μεγάλη σκηνή μπροστά στο νεοκλασικό μέγαρο του Ζαππείου, δίπλα στα μεγάλα μνημεία της αρχαιότητας, τις μορφές που ταιριάζουν σήμερα σ' ένα θέμα ελληνικό.

Τέλος, το Δάφνις και Χλόη της Σχεδίας είναι ένας φόρος τιμής προς τη γαλλική καταγωγή του κλασσικού χορού, παράδοση που αποτελεί και σήμερα τη σπονδυλική στήλη της χορευτικής παιδείας και δημιουργίας.